Γράφει ο:
Φιλόλογος
Σήμερα, σε όλα τα Σχολεία της χώρας οι σύλλογοι των διδασκόντων συνεδρίασαν για να εκφράσουν ανώνυμα και γραπτώς (μέσα από φόρμα ερωτημάτων) τη γνώμη τους για τους υποψήφιους Διευθυντές των Σχολικών μονάδων.Με αφορμή αυτό το γεγονός θέλω να καταθέσω κάποιες παλιές μου σκέψεις, ιδωμένες με τη ματιά του σήμερα, που αφορούν στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.
Γνωρίζεις αρκετά καλά (γιατί διδάσκεις βέβαια!) το γνωστικό σου αντικείμενο; Έχεις και εκείνη την παιδαγωγική επάρκεια και κατάρτιση, ώστε να επικοινωνείς με τα παιδιά, να μπορείς να κάνεις μάθημα και να «στέκεται» στην τάξη, για να μη γίνεται η ώρα σου παιδική χαρά ή άνοστη, βαρετή και ανιαρή; Εν κατακλείδι, εκπαιδευτικός μπορεί να είσαι, δάσκαλος όμως μπορείς να αποδειχτείς και να καθιερωθείς στα μάτια και στη συνείδηση των παιδιών;
Γι’ αυτούς τους λόγους είμαι και θα είμαι υπέρ της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού. Είμαι με εκείνη την αξιολόγηση που θα διέπεται από τα παραπάνω ερωτήματα με ένα μόνο στόχο και σκοπό, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού, την αρωγή και βοήθεια να γίνει γεωργός των παιδικών ψυχών, σπορέας του «ευ ζην», σμιλευτής του μυαλού, της γλώσσας, της γνώσης, της ίδιας της ζωής. Θα του παρέχει τον τρόπο και τα μέσα, τη συνεχή επιμόρφωση, τις παιδαγωγικές συνθήκες άσκησης του λειτουργήματός του. Και μετά θα τον κρίνει! Με ένα και μόνο κριτήριο: Αν κάνει για δάσκαλος! Και οι τρόποι υπάρχουν, και είναι απλοί και γενικά αποδεκτοί και αντικειμενικοί, χωρίς να μπαίνει μέσα το μικρόβιο του υποκειμενισμού. Δηλαδή, είμαι με εκείνο τον τρόπο αξιολόγησης, που αντιλαμβάνεται και θεάται το Σχολείο ως μία εργώδη, πολύβουη πνευματική κυψέλη, στην οποία ζουν και κινούνται τα πάντα, με ένα λόγο η ίδια η ζωή στα πρόσωπα και στις ηλικίες των παιδιών.
Δεν είμαι με εκείνη την αξιολόγηση που αντικρίζει το Σχολείο ως μία ακόμη μονάδα μιας κοινωνίας, η οποία ιερά και όσια έχει μόνο τους οικονομικούς δείκτες και δόγμα την αύξηση του κέρδους. Δεν θέλω το υπουργείο να με αξιολογήσει με στυγνά, αποκλειστικά δημοσιοϋπαλληλικά κριτήρια, θέλω να με δει, να με σεβαστεί και να με κρίνει ως δάσκαλο. Να με κρίνει στη διδασκαλία μου, μέσα στην τάξη, στη σχέση μου με τα παιδιά. Δεν θέλω να με κρίνει ως διαχειριστή και διεκπεραιωτή αεροστεγώς κλεισμένων προγραμμάτων γνώσης και στατιστικών μεγεθών, με μέτρα και σταθμά που δεν είναι του Σχολείου και της παιδείας. Θέλω να αναπνέω στην τάξη, θέλω να έχω και να ζω σε εκείνη την ερωτική πλατωνική διάσταση της παίδευσης.
Είναι πλάνη πως ο εκπαιδευτικός δεν αξιολογείται. Αξιολογείται καθημερινά μέσα στο Σχολείο, στην τάξη, στη συνείδηση παιδιών και γονιών, στο περίσσευμά του και στο έλλειμμά του.
Τι γίνεται όμως, ποια είναι η συνέπεια και πιο το αποτέλεσμα ενός άτυχου εκπαιδευτικού; Αυτό, δυστυχώς, μετριέται κυρίως στα παιδιά - στην πρόοδό τους, στην εικόνα τους για τον δάσκαλο - και στην εύρυθμη λειτουργία του Σχολείου. Ερωτώ, είναι όλοι οι εκπαιδευτικοί καλοί, ικανοί, επαρκείς; Οι περισσότεροι, η πλειοψηφία, είναι και παραείναι! Δυστυχώς όμως κάποιοι δεν είναι ή δεν μπορούν να είναι. Για διάφορους λόγους, οι περισσότεροι των οποίων είναι σεβαστοί.
Τι πρέπει να γίνει; Να κριθούν όλοι, με τον τρόπο και τα κριτήρια που είπα παραπάνω, και αφού δεν μπορούν να είναι δάσκαλοι, να μεταταχτούν σε άλλη υπηρεσία! Όχι βέβαια να απολυθούν!
Αν σκεφτεί κανένας και τους καιρούς που ζούμε, είναι κατανοητή η ανησυχία του εκπαιδευτικού κόσμου. Όχι της ΟΛΜΕ, των ΕΛΜΕ, των συνδικαλιστών, που ορθώνουν μια απόλυτη άρνηση για αξιολόγηση, μια μηδενιστική και ισοπεδωτική αντίληψη και στάση, αλλά του ανώνυμου εκπαιδευτικού, που στην πλειοψηφία του αναλώνεται καθημερινά στο Σχολείο, ξοδεύεται και φθείρεται. Η ΟΛΜΕ θα μπορούσε να έχει συγκροτημένη την αντιπρότασή της για την αξιολόγηση, να την προβάλλει στην κοινωνία και στους εκπαιδευτικούς, μια πρόταση και έναν τρόπο αξιολόγησης που να πάρει την κοινωνία μαζί της και να κάνει το υπουργείο να σκεφτεί ωριμότερα και παιδαγωγικότερα.
Λοιπόν, μην πετροβολάτε τον δάσκαλο των παιδιών σας. Μην απαξιώνετε αυτόν στον οποίον εμπιστεύεστε την αναπνοή και τα καράβια των ονείρων σας, τα ίδια τα παιδιά σας, την αλυκή και το αλάτι της ζωής σας. Μείνετε δίπλα του. Και αν φιλότιμα προσπαθεί, μα δεν μπορεί να είναι δάσκαλος να μην τον πετάξουμε, να μην τον προσβάλλουμε, να μην τον εξουθενώσουμε. Ας πάει εκεί που θα τα καταφέρνει καλύτερα. Παρεκτός και αν αποδειχθεί επίορκος και επικίνδυνος.
Αυτή την κρίση θέλω για κάθε εργαζόμενο, την δίκαιη και την αληθινή, όχι την κακόβουλη και πονηρή. Aς μη φοβόμαστε τη λέξη αξιολόγηση στην ανάλατη, σήμερα, δημόσια εκπαίδευση. Οι ευσυνείδητοι και πονετικοί δάσκαλοι τη θέλουν. Οι πονηροί, οι φυγόπονοι, οι ανεπαρκείς την ταυτίζουν μεθοδικά με το παρελθόν, την καταπίεση και λοιπά- και λοιπά.
Φίλες και φίλοι,
Λίγο πριν τελειώσει και ο δικός μου δρόμος στη δημόσια εκπαίδευση, βαδίζω στα 35 χρόνια, με δεκαπέντε, συνεχή, χρόνια Διευθυντής στο ίδιο Σχολείο, εύχομαι να αξιωθώ να πω με παρρησία εκείνον το λόγο του Παύλου, « τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμο τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα…». Λίγο πριν ακούσω μέσα μου εκείνη την Πυθαγόρεια ρήση «Πή παρέβην; Τι δ΄έρεξα; Τι μοι δέον ούκ ετελέσθη;» δηλαδή «τι παρέβην, τι έπραξα, τι έπρεπε να πράξω και δεν το έπραξα», θέλω να επικοινωνώ μαζί σας με τη συνείδησή μου καθαρή. Δεν συμφωνώ με όλους, δεν συμφώνησα ποτέ με όλους, ούτε ποτέ συναριθμήθηκα στους πολλούς. Για την παιδεία, το Σχολείο και τον συνάδελφο εκπαιδευτικό πορεύτηκα με αυτές τις σκέψεις και με αυτές τις αντιλήψεις.
`
Ευθύς εξ αρχής πρέπει να μιλήσω ειλικρινά. Κάθε νοήμων άνθρωπος καταλαβαίνει ότι είναι αδύνατο να συγκροτηθεί οποιαδήποτε μορφή κοινωνικής και συλλογικής ζωής χωρίς την κριτική αποτίμηση και χωρίς την αξιολόγηση της ποιότητας. Εάν δεν συμφωνήσουμε σε αυτό, το αυτονόητο, δηλαδή ότι πρέπει να ξεχωρίσει ο υπεύθυνος από τον ανεύθυνο, ο λειψός και αστοιχείωτος από τον καταρτισμένο, ο εργατικός και φιλότιμος από τον φυγόπονο, ο τίμιος από τον άτιμο, αν δεν αποτιμηθούν πράξεις, συμπεριφορές και ικανότητες, δεν έχει νόημα να προχωρήσουμε. Τον λόγο θα έχει τότε ο οδοστρωτήρας της ισοπέδωσης.
Να ξεκινήσουμε σωστά. Στο παρελθόν, στο χώρο της Παιδείας, η αξιολόγηση χρησιμοποιήθηκε αρνητικά για κάποιους εκπαιδευτικούς, προκειμένου να τιμωρηθούν για τα πολιτικά τους φρονήματα. Αυτό στάθηκε αφορμή και αιτία να καταργηθεί, από το 1982, κάθε μορφή αξιολόγησης στα Σχολεία. Από τότε, με την κατάργηση του επιθεωρητή, δεν ίσχυσε και δεν ισχύει καμία μορφή αξιολόγησης μέχρι σήμερα, παρεκτός για τα στελέχη της εκπαίδευσης (Διευθυντές περιφερειακών διευθύνσεων εκπαίδευσης και Διευθυντές Σχολείων), οι οποίοι κρίνονται και επανακρίνονται κάθε τέσσερα χρόνια από υπηρεσιακό συμβούλιο, με την κατάθεση των τυπικών προσόντων τους (πτυχία κλπ.) και προφορική συνέντευξη. Έτσι οι εκπαιδευτικοί αποτελούν την μοναδική κατηγορία εργαζομένων, που δεν αξιολογήθηκε, έστω και τυπικά, εδώ και 35 χρόνια.
Ευθύς εξ αρχής πρέπει να μιλήσω ειλικρινά. Κάθε νοήμων άνθρωπος καταλαβαίνει ότι είναι αδύνατο να συγκροτηθεί οποιαδήποτε μορφή κοινωνικής και συλλογικής ζωής χωρίς την κριτική αποτίμηση και χωρίς την αξιολόγηση της ποιότητας. Εάν δεν συμφωνήσουμε σε αυτό, το αυτονόητο, δηλαδή ότι πρέπει να ξεχωρίσει ο υπεύθυνος από τον ανεύθυνο, ο λειψός και αστοιχείωτος από τον καταρτισμένο, ο εργατικός και φιλότιμος από τον φυγόπονο, ο τίμιος από τον άτιμο, αν δεν αποτιμηθούν πράξεις, συμπεριφορές και ικανότητες, δεν έχει νόημα να προχωρήσουμε. Τον λόγο θα έχει τότε ο οδοστρωτήρας της ισοπέδωσης.
Να ξεκινήσουμε σωστά. Στο παρελθόν, στο χώρο της Παιδείας, η αξιολόγηση χρησιμοποιήθηκε αρνητικά για κάποιους εκπαιδευτικούς, προκειμένου να τιμωρηθούν για τα πολιτικά τους φρονήματα. Αυτό στάθηκε αφορμή και αιτία να καταργηθεί, από το 1982, κάθε μορφή αξιολόγησης στα Σχολεία. Από τότε, με την κατάργηση του επιθεωρητή, δεν ίσχυσε και δεν ισχύει καμία μορφή αξιολόγησης μέχρι σήμερα, παρεκτός για τα στελέχη της εκπαίδευσης (Διευθυντές περιφερειακών διευθύνσεων εκπαίδευσης και Διευθυντές Σχολείων), οι οποίοι κρίνονται και επανακρίνονται κάθε τέσσερα χρόνια από υπηρεσιακό συμβούλιο, με την κατάθεση των τυπικών προσόντων τους (πτυχία κλπ.) και προφορική συνέντευξη. Έτσι οι εκπαιδευτικοί αποτελούν την μοναδική κατηγορία εργαζομένων, που δεν αξιολογήθηκε, έστω και τυπικά, εδώ και 35 χρόνια.
Γνωρίζεις αρκετά καλά (γιατί διδάσκεις βέβαια!) το γνωστικό σου αντικείμενο; Έχεις και εκείνη την παιδαγωγική επάρκεια και κατάρτιση, ώστε να επικοινωνείς με τα παιδιά, να μπορείς να κάνεις μάθημα και να «στέκεται» στην τάξη, για να μη γίνεται η ώρα σου παιδική χαρά ή άνοστη, βαρετή και ανιαρή; Εν κατακλείδι, εκπαιδευτικός μπορεί να είσαι, δάσκαλος όμως μπορείς να αποδειχτείς και να καθιερωθείς στα μάτια και στη συνείδηση των παιδιών;
Γιατί, για να «το παίξεις καθηγητής» σε παιδιά είναι πανεύκολο, ωστόσο για να σε δεχτούν τα παιδιά ως δάσκαλο είναι δύσκολο, πάλαισμα και κατόρθωμα και άθλημα μεγάλο. Η κοινωνία εμπιστεύεται σε σένα ό,τι πολυτιμότερο και ακριβότερο έχει, τα παιδιά. Μπορείς να ανταποκριθείς στο λειτούργημα αυτό, να σμιλέψεις τις ψυχές τους, να δώσεις μορφή στον άστατο και άμορφο εσωτερικό τους κόσμο, να τα μάθεις να σκέφτονται και να διαβάζουν, και με τέχνη να τα μαγέψεις στον παράδεισο της γνώσης, της κρίσης, της συνύπαρξης με τους άλλους; Μπορείς να διδάσκεις πρώτα με την παρουσία σου και ύστερα με τις γνώσεις σου; Αναρωτιέσαι, άραγε, τι θα μείνει στο παιδί αφού τελειώνοντας το Σχολείο θα έχει ξεχάσει όλα αυτά που έχει διαβάσει; Σκέφτηκες ποτέ ότι η παιδαγωγική επιστήμη στηρίζεται σε αυτό που μένει, αφού ξεχαστούν τα σχολικά βιβλία; Αναλογίστηκες ότι τα παιδιά, ενώ ξεχνούν τα διαβάσματα, δεν λησμονούν ποτέ αυτό που τα έκανες να νιώσουν; Και άλλα, και άλλα πολλά που αφορούν έναν ευσυνείδητο εκπαιδευτικό, έναν εκπαιδευτικό που στέκεται καθημερινά απέναντι σε 25 και παραπάνω ζευγάρια παιδικά μάτια, ανά διδακτική ώρα, και νιώθει να τον διαπερνάει το ρίγος της μεγάλης ευθύνης.
Γι’ αυτούς τους λόγους είμαι και θα είμαι υπέρ της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού. Είμαι με εκείνη την αξιολόγηση που θα διέπεται από τα παραπάνω ερωτήματα με ένα μόνο στόχο και σκοπό, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού, την αρωγή και βοήθεια να γίνει γεωργός των παιδικών ψυχών, σπορέας του «ευ ζην», σμιλευτής του μυαλού, της γλώσσας, της γνώσης, της ίδιας της ζωής. Θα του παρέχει τον τρόπο και τα μέσα, τη συνεχή επιμόρφωση, τις παιδαγωγικές συνθήκες άσκησης του λειτουργήματός του. Και μετά θα τον κρίνει! Με ένα και μόνο κριτήριο: Αν κάνει για δάσκαλος! Και οι τρόποι υπάρχουν, και είναι απλοί και γενικά αποδεκτοί και αντικειμενικοί, χωρίς να μπαίνει μέσα το μικρόβιο του υποκειμενισμού. Δηλαδή, είμαι με εκείνο τον τρόπο αξιολόγησης, που αντιλαμβάνεται και θεάται το Σχολείο ως μία εργώδη, πολύβουη πνευματική κυψέλη, στην οποία ζουν και κινούνται τα πάντα, με ένα λόγο η ίδια η ζωή στα πρόσωπα και στις ηλικίες των παιδιών.
Δεν είμαι με εκείνη την αξιολόγηση που αντικρίζει το Σχολείο ως μία ακόμη μονάδα μιας κοινωνίας, η οποία ιερά και όσια έχει μόνο τους οικονομικούς δείκτες και δόγμα την αύξηση του κέρδους. Δεν θέλω το υπουργείο να με αξιολογήσει με στυγνά, αποκλειστικά δημοσιοϋπαλληλικά κριτήρια, θέλω να με δει, να με σεβαστεί και να με κρίνει ως δάσκαλο. Να με κρίνει στη διδασκαλία μου, μέσα στην τάξη, στη σχέση μου με τα παιδιά. Δεν θέλω να με κρίνει ως διαχειριστή και διεκπεραιωτή αεροστεγώς κλεισμένων προγραμμάτων γνώσης και στατιστικών μεγεθών, με μέτρα και σταθμά που δεν είναι του Σχολείου και της παιδείας. Θέλω να αναπνέω στην τάξη, θέλω να έχω και να ζω σε εκείνη την ερωτική πλατωνική διάσταση της παίδευσης.
Είναι πλάνη πως ο εκπαιδευτικός δεν αξιολογείται. Αξιολογείται καθημερινά μέσα στο Σχολείο, στην τάξη, στη συνείδηση παιδιών και γονιών, στο περίσσευμά του και στο έλλειμμά του.
Τι γίνεται όμως, ποια είναι η συνέπεια και πιο το αποτέλεσμα ενός άτυχου εκπαιδευτικού; Αυτό, δυστυχώς, μετριέται κυρίως στα παιδιά - στην πρόοδό τους, στην εικόνα τους για τον δάσκαλο - και στην εύρυθμη λειτουργία του Σχολείου. Ερωτώ, είναι όλοι οι εκπαιδευτικοί καλοί, ικανοί, επαρκείς; Οι περισσότεροι, η πλειοψηφία, είναι και παραείναι! Δυστυχώς όμως κάποιοι δεν είναι ή δεν μπορούν να είναι. Για διάφορους λόγους, οι περισσότεροι των οποίων είναι σεβαστοί.
Τι πρέπει να γίνει; Να κριθούν όλοι, με τον τρόπο και τα κριτήρια που είπα παραπάνω, και αφού δεν μπορούν να είναι δάσκαλοι, να μεταταχτούν σε άλλη υπηρεσία! Όχι βέβαια να απολυθούν!
Αν σκεφτεί κανένας και τους καιρούς που ζούμε, είναι κατανοητή η ανησυχία του εκπαιδευτικού κόσμου. Όχι της ΟΛΜΕ, των ΕΛΜΕ, των συνδικαλιστών, που ορθώνουν μια απόλυτη άρνηση για αξιολόγηση, μια μηδενιστική και ισοπεδωτική αντίληψη και στάση, αλλά του ανώνυμου εκπαιδευτικού, που στην πλειοψηφία του αναλώνεται καθημερινά στο Σχολείο, ξοδεύεται και φθείρεται. Η ΟΛΜΕ θα μπορούσε να έχει συγκροτημένη την αντιπρότασή της για την αξιολόγηση, να την προβάλλει στην κοινωνία και στους εκπαιδευτικούς, μια πρόταση και έναν τρόπο αξιολόγησης που να πάρει την κοινωνία μαζί της και να κάνει το υπουργείο να σκεφτεί ωριμότερα και παιδαγωγικότερα.
Λοιπόν, μην πετροβολάτε τον δάσκαλο των παιδιών σας. Μην απαξιώνετε αυτόν στον οποίον εμπιστεύεστε την αναπνοή και τα καράβια των ονείρων σας, τα ίδια τα παιδιά σας, την αλυκή και το αλάτι της ζωής σας. Μείνετε δίπλα του. Και αν φιλότιμα προσπαθεί, μα δεν μπορεί να είναι δάσκαλος να μην τον πετάξουμε, να μην τον προσβάλλουμε, να μην τον εξουθενώσουμε. Ας πάει εκεί που θα τα καταφέρνει καλύτερα. Παρεκτός και αν αποδειχθεί επίορκος και επικίνδυνος.
Αυτή την κρίση θέλω για κάθε εργαζόμενο, την δίκαιη και την αληθινή, όχι την κακόβουλη και πονηρή. Aς μη φοβόμαστε τη λέξη αξιολόγηση στην ανάλατη, σήμερα, δημόσια εκπαίδευση. Οι ευσυνείδητοι και πονετικοί δάσκαλοι τη θέλουν. Οι πονηροί, οι φυγόπονοι, οι ανεπαρκείς την ταυτίζουν μεθοδικά με το παρελθόν, την καταπίεση και λοιπά- και λοιπά.
Φίλες και φίλοι,
Λίγο πριν τελειώσει και ο δικός μου δρόμος στη δημόσια εκπαίδευση, βαδίζω στα 35 χρόνια, με δεκαπέντε, συνεχή, χρόνια Διευθυντής στο ίδιο Σχολείο, εύχομαι να αξιωθώ να πω με παρρησία εκείνον το λόγο του Παύλου, « τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμο τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα…». Λίγο πριν ακούσω μέσα μου εκείνη την Πυθαγόρεια ρήση «Πή παρέβην; Τι δ΄έρεξα; Τι μοι δέον ούκ ετελέσθη;» δηλαδή «τι παρέβην, τι έπραξα, τι έπρεπε να πράξω και δεν το έπραξα», θέλω να επικοινωνώ μαζί σας με τη συνείδησή μου καθαρή. Δεν συμφωνώ με όλους, δεν συμφώνησα ποτέ με όλους, ούτε ποτέ συναριθμήθηκα στους πολλούς. Για την παιδεία, το Σχολείο και τον συνάδελφο εκπαιδευτικό πορεύτηκα με αυτές τις σκέψεις και με αυτές τις αντιλήψεις.
Ολοκάθαρα και επώνυμα.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών / Ευθ. Πριόβολος / 20 Ιουνίου 2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου